Zadania i cele GPN
Gorczański Park Narodowy został utworzony w celu:
- zachowania pozostałości puszczy karpackiej, którą tworzą zróżnicowane wiekowo połacie lasu o naturalnym, a niekiedy nawet pierwotnym charakterze, reprezentujące niemal wszystkie postacie leśnych fitocenoz górskich, jakie wykształciły się w Beskidach; lasy zajmują 95 % powierzchni Parku,
- ochrony polan reglowych, które mają szczególne znaczenie dla zachowania różnorodności szaty roślinnej terenów otwartych, a także zespołów zwierząt z nimi związanych; na gorczańskich polanach ma swe stanowiska 30% z około 850 gatunków roślin naczyniowych występujących w Parku, w tym wiele zagrożonych i rzadkich w skali polskich Karpat,
- ochrony gorczańskiej flory i świata grzybów, a szczególnie osobliwości, w tym gatunków alpejskich, subalpejskich, rzadkich i chronionych;
- ochrony świata zwierząt, typowego dla fauny beskidzkiej; obszar GPN jest ostoją gatunków górskich, borealnych i puszczańskich, m.in. wilka, rysia oraz licznej populacji jelenia karpackiego; w lasach Parku gniazduje ponad 100 gatunków ptaków, wśród nich tak rzadkie, jak: puchacz, głuszec i dzięcioł trójpalczasty,
- ochrony naturalnych procesów przyrodniczych, które mogą przebiegać bez zakłóceń na obszarze 3611 ha (51% powierzchni Parku) objętym ochroną ścisłą; działania w strefie ochrony czynnej, realizowane na pozostałym obszarze zmierzają do zachowania różnorodności oraz stabilizacji, bądź odtworzenia naturalności zbiorowisk leśnych,
- zachowania naturalnego krajobrazu górskiego oraz dziedzictwa kulturowego, na który składa się niepowtarzalna rzeźba terenu, mozaika lasów i polan z licznymi miejscami widokowymi oraz pozostałości kultury materialnej w postaci drewnianych szałasów pasterskich,
- prowadzenia badań naukowych rozwiązujących problemy Parku w aspekcie poznawczym, ochronnym i społecznym oraz rejestracji zmian (monitoring) spontanicznych procesów w ekosystemach leśnych i nieleśnych,
- prowadzenia edukacji przyrodniczej przybliżającej walory Parku, problemy ochrony przyrody oraz umiejętność obcowania z naturą; program edukacyjny, którego myślą przewodnią jest budowanie tzw. „otuliny społecznej”, skierowany jest w szczególności do społeczności lokalnych (głównie dzieci i młodzieży),
- udostępnienia turystycznego, w oparciu o sieć istniejących znakowanych szlaków turystycznych, rowerowych, konnych i ścieżek edukacyjnych.
Janusz Tomasiewicz
