Próby wyznaczenia zasięgów poszczególnych grup etnograficznych w Karpatach Polskich podejmowano już w połowie XIX wieku. Pierwszym, który nazwał poszczególne grupy górali karpackich, jak również podał jakie miejscowości znajdują się w ich zasięgu terytorialnym, był Wincenty Pol. Podział zamieścił w pracy wydanej w roku 1851 pt. „Rzut oka na północne stoki Karpat”, a oparł go o najważniejsze cechy kulturowe.
Mimo upływu czasu nadal do najistotniejszych wyróżników grup etnograficznych należy tradycyjny strój ludowy, sztuka i folklor, tradycje oraz budownictwo. Opierając się o powyższe, etnografowie wyróżnili 13 grup etnograficznych wśród górali zamieszkujących polską część Karpat. Niektóre z nich dzielą się również na podgrupy.
Przez pasmo Gorców, leżące niemal w centralnej części Beskidów Zachodnich, przebiegają granice kilku grup etnograficznych. Jego południowe stoki, od Obidowej po Dębno oraz w dolinie Ochotnicy, zamieszkują Podhalanie, a ściślej ich północna podgrupa określana jako „Nowotarżanie”. Liczący ponad 650 lat Nowy Targ, zwany powszechnie „Miastem”, pełni rolę stolicy Podhala. Podhalanie są najbardziej znaną ze wszystkich grup górali polskich. Właśnie w tym regionie zachował się w najmniej zmienionej formie ubiór, tak męski jak i kobiecy. Kultywowany jest folklor, tradycje pasterskie, rozwija się prężnie sztuka ludowa. W budownictwie nadal wykorzystuje się tradycyjne materiały (drewno i kamień) i zachowuje się wiele detali architektonicznych. Gwara podhalańska jest w powszechnym, codziennym użytku.
Południowe i wschodnie stoki Lubania od Maniowych przez Kluszkowce, Grywałd, Krościenko aż po Tylmanową zajmują Górale Pienińscy, zaś samo Krościenko jest centrum kulturalnym tej grupy etnograficznej i regionu.
W dolinie Kamienicy Gorczańskiej mieszkają Górale Kamieniccy (zwani też niekiedy Góralami Białymi), będący jedną z wielu podgrup wśród Górali Sądeckich. Najważniejszym ośrodkiem w tej części Gorców jest Kamienica – miejscowość o bogatej historii. Tradycje i autentyczny folklor Górali Kamienickich kultywuje m.in. Zespół Regionalny „Gorce”, tworzony przez starszych i młodszych mieszkańców gminy.
Północne stoki Gorców od Lubomierza po Olszówkę i Rabę Niżną oraz część sąsiadującego z nimi Beskidu Wyspowego zajmują Zagórzanie. Najważniejszymi centrami kultury dla regionu są: Mszana Dolna oraz Kasina Wielka.
Mieszkańców górnej Raby a także górnej Skawy niektórzy badacze określają jako Lud Rabczański, inni włączają te obszary do zasięgu północnych Podhalan.
Grupy etnograficzne zamieszkujące Gorce
